Są takie miejsca, do których bez wątpienia chce się wracać. Są takie miasta, które zawsze nas do siebie ciągną i nie pozwalają o sobie zapomnieć. Są też wspaniałe muzea i galerie, do których moglibyśmy zaglądać bardzo często. Split to miasto, do którego wielu z nas powraca, chociażby na jeden czy dwa dni, żeby móc się przejść promenadą, ponownie zobaczyć Pałac Dioklecjana, czy wstąpić na wyślizganą ulicą Marmontową.
W Splicie znajduje się też piękna Galeria Meštrović, która pomimo tego, że byłam w niej już dwa razy, nadal przyciąga mnie jak magnes. Jest to miejsce z niezwykłym klimatem, w którym czuć duszę artysty. Jeśli jeszcze tam nie byliście, to serdecznie polecam.
Myślę, że kto chociaż trochę interesuje się sztuką i kocha Chorwację, ten słyszał co nieco o tym, kim był Ivan Meštrović. Będąc w Chorwacji, nie da się przecież nie trafić chociażby na jedno dzieło tegoż artysty. Jego rzeźby i pomniki znajdują się w wielu miastach, a do tych najbardziej znanych przez turystów zaliczają się: pomnik Grgura Ninskiego w Splicie oraz pomnik biskupa Jurja Strossmayera w Zagrzebiu. Co natomiast wiemy o samym mistrzu? Gdzie się urodził, wychował i jak potoczyła się jego artystyczna kariera?
Ivan Meštrović – mistrz dłuta
Meštrović urodził się 15 sierpnia 1883 roku we wsi Vrpolje, gdzie jego rodzice tymczasowo pracowali przy zbiorach kukurydzy. Swoje dzieciństwo spędził jednak w miejscowości Otavice w północnej Dalmacji.
Ivan Meštrović już od najmłodszych lat wykazywał się zdolnościami modelarskimi i stolarskimi. Po tym jak jego talent został zauważony przez rodziców i okoliczne społeczeństwo, młody Ivan rozpoczął swoje pierwsze poważniejsze działania w tym kierunku w pracowni Pavla Bilinića w Splicie. To tutaj nauczył się podstaw rzeźby i rozwijał swoje umiejętności.
W 1901 roku młody artysta udaje się do Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, a następnie w bardzo szybkim tempie zdobywa koleje umiejętności w europejskich miastach: Rzymie, Paryżu, Londynie i Genewie.
W dwudziestoleciu międzywojennym Meštrović zostaje profesorem na Akademii Sztuk Pięknych w Zagrzebiu. Bardzo intensywnie angażuje się również w politykę. Pomimo tego, że był zdeklarowanym Chorwatem i katolikiem, artysta wspierał koncepcje wielonarodowego państwa jugosłowiańskiego. Po II wojnie światowej artysta przeprowadza się do Stanów Zjednoczonych i tam zostaje profesorem rzeźby na Uniwersytecie Syracuse.
Przed śmiercią Meštrović odwiedza Jugosławię i spotyka się z marszałkiem Tito, który bezskutecznie próbuje namówić artystę na powrót do Ojczyzny. Ivan Meštrović umiera 16 stycznia w South Bend i zostaje pochowany w rodzinnym mauzoleum nieopodal wsi Otavice.
Ivan Meštrović
(fot. źródło: kerigma-pia.hr)
Galeria Meštrović – miejsce z artystyczną duszą
Kując bilet mamy wstęp nie tylko do głównej galerii o której jest mowa w tym wpisie, ale również położonego 5 minut dalej niewielkiego dworu (Kaštilac) w którym także znajdują się cenne zbiory artysty.
Dobrze będzie, jeśli na zwiedzanie galerii przeznaczycie sobie przynajmniej godzinę, plus drugą godzinę na zwiedzanie dworu. Oczywiście można zrobić to i w krótszym czasie, ale takie podziwianie sztuki na szybkiego mija się z celem (bynajmniej dla mnie). Galeria jest pięknym miejscem, czuć w niej duszę artysty, a każda rzeźba jest niezwykle interesująca. Spokojnie można spędzić tutaj pół dnia i rozkoszować się wspaniałą sztuką artysty.
W Galerii znajdują się dzieła mistrza, które tworzył podczas swojej nauki, jaki i te które wyszły spod jego dłuta już po ukończeniu akademii. Galeria ma dwa poziomy, kilka sali oraz duży balkon, który również otwarty jest dla zwiedzających. W jednej sali emitowany jest film biograficzny o artyście (trwa 10 minut) z którego możemy dowiedzieć się wielu ciekawych faktów z życia Meštrovića.
Sale w galerii są przestronne i pokaźne. Warto wiedzieć, że dzisiejszy budynek galerii był rodzinnym pałacem rzeźbiarza – co prawda bywał tutaj bardzo sporadycznie ale bardzo kochał Split
Twórczość Meštrovića poświęcona była przede wszystkim rzeźbie monumentalnej oraz pomnikowej. W jego dziełach widoczne są wpływy paryskiego ekspresjonizmu oraz wiedeńskiej secesji.
Powiedziałabym, że Ivan Meštrović jest mistrzem w odzwierciedlaniu ludzkich emocji. Wystarczy dokładniej przyjrzeć się wyrzeźbionym twarzom, aby dostrzec na nich radość, smutek, szczęście, ból, strach, namiętności czy też czułości. Właśnie to najbardziej rzuciło mi się w oczy podczas oglądania dzieł i chyba można śmiało powiedzieć, że jest to wspólnym elementem łączący wszystkie rzeźby mistrza.
Meštrović = emocje
Twarze pokazują cały wachlarz emocji. Meštrović w bardzo umiejętny sposób umiał pokazać ludzką radość, złość czy cierpienie
Meštrović w swoich dziełach lubił przedstawiać sylwetki ludzi – bardzo często bliskich dla siebie osób np. swojej matki, żony czy dzieci.
Podobno największą inspiracją artysty była jego pierwsza żona Rosa Elizabeth Klein, którą poznał podczas studiów w Wiedniu. To ona odegrała znaczącą rolę w twórczości Meštrovića. Artysta zafascynowany jej gibkim i zgrabnym ciałem zaczął tworzyć więcej rzeźb sensualnych. Spod jego dłuta zaczęły powstawać rzeźby kobiecych figur i kształtów.
W galerii możecie zobaczyć popiersie żony Ivana, które powstało w 1915 roku. Jego żona przedstawiona jest w eleganckim ruchu, w delikatnej tkaninie spływającej na jej ramiona.
W 2017 roku w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie została zorganizowana wystawa „Adriatycka epopeja. Ivan Meštrović” pod honorowym patronatem prezydenta Andrzeja Dudy oraz prezydent Chorwacji Kolindy Grabar-Kitarović podczas której, po raz pierwszy pokazano w Polsce rzeźby artysty.
O dziełach Meštrovića można by się rozpisywać naprawdę długo, ale ja wolałabym żeby ten wpis był dla Was tylko zachętą do odwiedzenia galerii. Mam nadzieję, że poczuliście mały niedosyt i przy najbliższej wizycie w Splicie osobiście udacie się obejrzeć dzieła tego wybitnego chorwackiego artysty.
To tylko znikoma część dzieł artysty, które można zobaczyć w galerii…
Ogród
Przy galerii znajduje się zadbana posiadłość a na niej w cieniu drzew dumnie stoją kolejne rzeźby. Cały teren jest podzielony na dwie strony – prawą i lewą, przez które prowadzą usypane małymi kamieniami alejki. Spacerując po równo przystrzyżonej trawie zerkajcie pod nogi, bo na posiadłości zamieszkuje spora liczba małych żółwi.
Posiadłość przy galerii jest duża i praktycznie cała zazieleniona, a widoku z ogrodu pozazdrościłaby nie jedna osoba
Informacje dla osób planujących odwiedzić galerię:
Godziny otwarcia: od 9:00 do 19:00
Dni tygodnia: wtorek – niedziela
Cena biletów: 50kn osoby dorosłe, dzieci w wieku szkolnym i studenci 25kn, rodziny z dziećmi (do lat 15) 70kn
Zwiedzanie z przewodnikiem: 200kn (z wcześniejszą rezerwacją) tel. +385 (0)21 340 800
Dodatkowe informacje: w muzeum są dwie toalety oraz bezpłatny wi-fi, istnieje możliwość fotografowania dzieł
Dojazd: autobusy linie 7, 8, 12, 21
Położenie galerii
