Kamenica

KAMENICA, CZYLI DAWNE NACZYNIE DO PRZECHOWYWANIA OLIWY

Region Dalmacji to region gai oliwnych, oliwek i wartościowej oliwy. Od niepamiętnych czasów mieszkańcy Dalmacji zajmowali się hodowlą drzew oliwnych, doglądając swoich plonów i wykorzystując każdy, najmniejszy owoc jaki rodziły. Oliwa z oliwek bardzo szybko stała się obiektem pożądania a nawet była traktowana jako środek wymienny za inne towary czy zapłata za świadczone usługi. Mieszkańcy wykorzystując dobre warunki klimatyczne zaczęli hodowlę oliwek na większą skalę. Nie było gospodarstwa, w którym zabrakłoby oliwy o złotym kolorze.

Wraz z ilością wytwarzanej oliwy narodził się problem z jej przechowywaniem. Do tego celu powstały kamenice – ręcznie wydrążone w kamieniu naczynia o pojemności dochodzącej nawet do 3,000 litrów. Było to doskonałym rozwiązaniem. Oliwa mogła być przechowywana latami nie tracąc swoich wartości odżywczych.
Rozglądając się po dalmatyńskich wioskach lub starych gospodarstwach, miejscami dostrzec jeszcze można kamenice. Może nawet niektórzy z Was przechodzili obok nich kilkakrotnie nie zdając sobie z tego w ogóle sprawy. Niestety kamenica jest już coraz rzadziej wykorzystywana, chyba że zupełnie do innych funkcji chociażby jako stoisko z pamiątkami, albo miejsce w którym można siąść i schować się od słońca.


Kamenica dawniej i dzisiaj


Pierwotna kamenica wydrążona była z jednej części kamiennej płyty. Najczęściej jej kształt był prostokątny lub okrągły. W zależności od rozmiaru zamykana kamienną płytą, drewnianymi drzwiczkami lub deską. Najczęściej kamenice trzymało się w piwnicach lub chłodnych i mało słonecznych miejscach. Przechowywana w niej latami oliwa nie miała prawa się popsuć. Czasami naczynia wykorzystywane były również do przetrzymywania wody lub żywności. 

W dzisiejszych czasach coraz rzadziej spotkać można zabytkowe naczynia na oliwę. Zastępowane są one szklanymi butelkami, dzbanami lub innymi neutralnymi naczyniami. Ze względu na swoją wielkość i masywność kamenica powoli zaczyna przechodzić do historii. Poza tym utrzymanie jej w czystości przysparza wiele problemów. Bardzo ciężko jest ją umyć, przez co pozostałe resztki z oliwy potrafią niszczyć nową.

Osoby zajmujące się na co dzień produkcją oliwy lub prowadzące własne konoby, uważają jednak, że kamenica to wymóg i nic nie jest w stanie jej zastąpić. Tylko i wyłącznie perfekcyjnie zrobione kamienne naczynie potrafi bardzo dobrze przechować oliwę, zachowując jej wszystkie wartości odżywcze i niezmienny charakterystyczny aromat.

Kamenica

Kamenica wydrążona w kamiennym podłożu

Kamenica w Bolu


Wyspa Brač rozpoznawalna jest z oliwek i oliwy. To właśnie na Braču w miejscowości Povlja w roku 1899 powstała pierwsza w całej Dalmacji spółdzielnia oliwy. Do dnia dzisiejszego eksponaty jakie kiedyś wykorzystywane były przy produkcji oliwy z oliwek podziwiać można w Muzeum Oliwy w Škripie.

Na końcu nadmorskiej promenady w Bolu, tuż przed restauracja Marijan zobaczyć możecie jedną ze starych kamenic, jaka zachowała się na tym terenie. Obecnie kamenica stoi w pozycji pionowej i służy jako punkt z pamiątkami – ręcznie wyrabianymi porcelanowymi drobiazgami. Kamienne naczynie pochodzi z roku 1848 i ma pojemność 2,500 litrów! 

KamenicaDawne naczynie na oliwę znajdujące się w Bolu – obecnie miejsce z pamiątkami

Kamenica

Dawne naczynie na oliwę znajdujące się w miejscowości Povlja na Braču

Buy coffee

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *